Emigratiebestuur
| Naam archiefvormer | Emigratiebestuur |
| Periode van bestaan | 1952-1999 |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | Emigratie Bestuur; E.B.; EB |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg Het Emigratiebestuur werd ingesteld bij de Wet op de organen voor de emigratie van 1952 als publiekrechtelijk lichaam met verordenende bevoegdheden. Het telde negen leden: de drie ambtelijke leden vertegenwoordigden de ministeries van Sociale Zaken, Economische Zaken, Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. De ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken mochten waarnemers afvaardigen.
Daarnaast wezen de maatschappelijke organisaties, die zitting hadden in de Raad voor de Emigratie vijf leden uit hun organisaties aan. Zij kozen voor de afvaardiging van één vertegenwoordiger van de Algemene Emigratie Centrale (AEC), twee van de Christelijke Emigratie Centrale (CEC), één van de Katholieke Centrale Emigratie Stichting (KCES), en één van het Nederlandse Vrouwen Comité (NVC). Daarbij bepaalden zij dat de tweede zetel van het CEC moest worden bezet door een hervormd lid van de CEC, terwijl de plaatsvervangende tweede zetel van het CEC werd toegewezen in overleg met de Hervormde Emigratie Commissie. Bij algemene maatregel van bestuur van 14 december 1967 (Stb. 1967, 659) werden ook de Nederlands-Zuidafrikaanse Vereniging en de Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden bevoegd om leden in het Emigratiebestuur te benoemen. Voor elk van de leden van het bestuur werd een plaatsvervanger aangewezen.
De Commissaris voor de Emigratie was voorzitter van het Emigratiebestuur. Samen met de ondervoorzitters vormde hij het presidium van het Emigratiebestuur. Het kwam niet apart bijeen. De zittingsduur van het Emigratiebestuur bedroeg na het eerste jaar telkens een periode van drie jaar, waarna de leden herbenoembaar waren. De vergaderingen van het bestuur waren besloten. Het Emigratiebestuur vergaderde 136 maal tijdens de onderzoeksperiode 1945-1967.
Het Emigratiebestuur kreeg de beschikking over een bureau: de Nederlandse Emigratiedienst. Op grond van artikel 13 van de Wet op de Organen zou de secretaris van de Raad voor de Emigratie tevens het secretariaat van het Emigratiebestuur voeren. Het secretariaat van de Raad voor de Emigratie en het Emigratiebestuur werden - na een overgangsperiode - ondergebracht bij de Nederlandse Emigratiedienst. Tot 1958 was de directeur van de NED formeel secretaris van beide organen. Vanaf dat jaar werd het secretariaat met de afdeling Juridische Zaken samengevoegd tot het Bureau Juridische Zaken en Secretariaat van de Raad voor de Emigratie en Emigratiebestuur en onder de afdeling Algemene Zaken gebracht.
Om zijn taken te kunnen verrichten stelde het Emigratiebestuur verschillende permanente en commissies ad hoc in. Tot 1961 telde het Emigratiebestuur vermoedelijk zeven permanente commissies, te weten:
- de Begrotingscommissie - de commissie Vergoedingen aan particuliere aanmeldingsorganen ex. art 31 der Wet op de organen voor de emigratie - de commissie Organisatie en Personeel NED - de commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding [Deze commissie heeft in meerdere vormen of benamingen naast elkaar bestaan: gevonden zijn de commissie Coördinatie Voorlichting en commissie Voorbereidingscursussen. Vooral de laatste had vermoedelijk meerdere voorgangers en subcommissies, die archieftechnisch ook weer de benaming 'vaste commissie' droegen] - de Redactieraad van het Tijdschrift Emigratie - de werkcommissie Vrouw en Emigratie - de vaste commissie Erkenning van niet-openbare rechtspersonen als aanmeldingsorgaan voor emigratie.
In 1961 volgde een reorganisatie waarin de eerste vijf commissies werden samengevoegd tot twee commissies: - commissie voor Financiële en Organisatorische Aangelegenheden - commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding De werkcommissie Vrouw en Emigratie bleef bestaan; de vaste commissie Erkenning werd opgeheven.
Met de intrekking van de Landverhuizingswet 1936 en de herziening van de Wet op de organen voor de emigratie tot Emigratiewet 1967 kwam de figuur van de Commissaris voor de Emigratie te vervallen. Bepaald werd dat de voorzitter van het Emigratiebestuur voortaan door de Kroon werd benoemd, al dan niet uit het midden van het Emigratiebestuur. Met de inwerkingtreding van de Remigratiewet in 1999 is de Emigratiewet 1967 ingetrokken. Daarmee kwam de rechtsgrondslag van het Emigratiebestuur te vervallen.
Voorzitters EB: 1952-1961 Haveman, Bastiaan Wouter 1961- 1963 Th. Beumer 1964-1965 Cnossen, Taeke(wnd.) 1966 Campen, Joseph Ferdinand van(wnd.) 1967- J.J.A. Berger
|
| Taak, activiteiten | Toon Verberg Het Emigratiebestuur had formeel als taak de eenheid en de bemoeienis van het Rijk en van particuliere organisaties met de emigratie te bevorderen en zorg te dragen voor de uitvoering van de Wet op de organen van de emigratie, voorzover opgedragen aan het Emigratiebestuur. Het kon, op verzoek of uit eigen beweging, de minister van Sociale Zaken van advies dienen over alle onderwerpen betreffende de emigratie. Hiertoe behoorde o.a. advisering aan de minister betreffende de hoogte van de subsidie die aan de maatschappelijke emigratieorganen werd verleend. Tevens diende het Emigratiebestuur de onderwerpen voor te bereiden die in de Raad voor de Emigratie behandeld zouden worden. Hiertoe kon het bestuur commissies instellen, waarin ook niet-leden van het Bestuur zitten hadden.
De publiekrechtelijke taak van het Emigratiebestuur bestond uit het verlenen van erkenningen aan maatschappelijke organisaties om als emigratieaanmeldingsorgaan op te mogen treden en uit het vaststellen van de voorschriften, welke deze erkende aanmeldingsorganen in acht moesten nemen.
Het Emigratiebestuur diende jaarlijks een begroting in en legde in een financieel jaarverslag verantwoording af over inkomsten en uitgaven. Het ontving een jaarlijkse Rijksbijdrage. De besluiten van het Emigratiebestuur konden door de minister worden geschorst of vernietigd als zij strijdig waren met de wet of het algemeen belang. |
| Voorloper | geen |
| Opvolger | geen |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | niet van toepassing |
| Literatuur | Toon Verberg periodieken Emigratie: Verslag over de werkzaamheden van de organen voor de emigratie, 1954-1961. [Bevat een jaarverslag en de samenstelling van het Emigratiebestuur]
Emigratie: drie-maandelijks tijdschrift gewijd aan emigratievraagstukken 1958-1962 no.1- no. 15. [Uitgave op initiatief van het Emigratiebestuur; niet verder verschenen]
Elders: een kroniek van zaken buiten de grenzen. Uitgave van het Emigratiebestuur (later van de Nederlandse Emigratiedienst) 1964-1990.
Circuit. A link between friends of the Netherlands throughout the World 1963-1970. [Uitgave van het Emigratie Bestuur / Emigration Board]
literatuur Cnossen, T., Rapport van de Commissie ter bestudering van de Agrarische Emigratie uitgebracht in opdracht van het Emigratiebestuur (z.p. 1957).
Grevenstein, J.A.U.M., De agrarische emigratie naar Frankrijk. Rapport uitgebracht door de Commissie Frankrijk in opdracht van het Emigratiebestuur (Den Haag 1960, 2e druk). |
Personele samenstelling
Overzicht personele samenstelling (pdf)Afvaardigende organisaties
- Algemene Emigratie Centrale
- Centrum van de Nederlandse Katholieke Vrouwenbeweging (en taakopvolgers)
- Christelijk Nationaal Vakverbond
- Christelijke Emigratie Centrale
- Christen Jonge Vrouwen Federatie
- Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden
- Katholieke Centrale Emigratie Stichting
- Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond; Emigratie Stichting van de Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond
- Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité; Algemeen Landbouw Emigratie Comité
- Ministerie van Economische Zaken
- Ministerie van Financiën
- Ministerie van Landbouw
- Ministerie van Landbouw, Directie van de Landbouw
- Ministerie van Sociale Zaken
- Ministerie van Sociale Zaken, Commissariaat voor de Emigratie (en taakopvolgers)
- Ministerie van Sociale Zaken, Nederlandse Emigratie Dienst
- Ministerie van Sociale Zaken, Rijksarbeidsbureau
- Nederlands Verbond van Vakverenigingen
- Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging
- Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen
- Nederlandse Christelijke Boeren- en Tuindersbond
- Nederlandse Christen Vrouwenbond
- Nederlandse Hervormde Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
- Nederlandse Katholieke Arbeidersbeweging (en taakopvolger)
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
- Nederlandse Vrouwen Comité
- Raad voor de Emigratie
| Doorgenomen archieven / series | |
| Periode archief | 1953-1991 |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | ca. 5 m., ca. 50 dozen, na bewerking 133 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | zie inleiding inventaris |
| Toegang(en) | Inventaris van het archief van het Emigratiebestuur (1952) 1953-1991 (Winschoten 2009) [met historische en archivistische inleiding, digitaal raadpleegbaar] |
| Kenmerk toegang | |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | Het archief van het Emigratiebestuur maakt fysiek deel uit van twee andere onderdelen van het archief van het Ministerie van Sociale Zaken: 1) het archief van de Nederlandse Emigratiedienst (= bureau van het Emigratiebestuur) (in 18 dozen: doos 2; 9-24, 64) 2) het Departementaal Archief van het Ministerie van Sociale Zaken (32 dozen). Deze dozen dragen het opschrift 'Emigratiebestuur' |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Algemeen Oorspronkelijk geordend volgens UDC (code gebruikt door het ministerie). Vanaf de instelling van het Commissariaat voor de Emigratie is er sprake geweest van decentraal, door het Commissariaat zelf verzorgd archiefbeheer binnen het ministerie. In 1953 werd advies gevraagd bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) over een logische opzet van de archieven van de vier nieuw ingestelde organen: - archief Commissariaat voor de Emigratie - archief Nederlandse Emigratie Dienst - archief Emigratiebestuur - archief Raad voor de Emigratie
Vanaf dat jaar is er gewerkt volgens een dossierstelsel met gebruikmaking van het registratuurplan van de VNG. Tevens is getracht het archief van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst te scheiden. Het archief draagt er sporen van dat deze scheiding niet altijd strikt is doorgevoerd, mede als gevolg van een nauwe samenhang van taken tussen beide organen en ondoorzichtigheid van de organisatie voor buitenstaanders. Aangezien het secretariaat van zowel het Emigratiebestuur als van de Raad voor de Emigratie bij (functionarissen van) de Nederlandse Emigratie Dienst kwam te berusten, vormen de archieven van deze organen een onderdeel van het archief van de Nederlandse Emigratie Dienst.
In 1966 werd de archieven van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst herordend door de afdeling Kabinets- en Administratieve Zaken (KAZ). Delen van het dynamisch archief zijn in dat jaar ondergebracht bij het statisch (historisch) archief. In 1987 heeft eveneens een (poging tot) herordening plaatsgehad. Na de instelling van de Nederlandse vestiging van de International Organisation for Migration is/zijn (delen van?) het archief van de Nederlandse Emigratiedienst en het Emigratiebestuur overgedragen aan het IOM. Het 'papieren archief' is in 1998 teruggekomen bij het Ministerie van Sociale Zaken (mededeling J.W. Rip, hoofd Documentaire Informatie Voorziening Sociale Zaken 1999).
De archieven van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst, zoals sinds 1998 berustend bij het Ministerie van Sociale Zaken zijn in april 2007 voor bewerking overgebracht naar de Centrale Archief Selectiedienst (CAS), Winschoten. Zij zijn vanaf 2009 raadpleegbaar in het Nationaal Archief. |
| Seriële bescheiden | - Notulen vergaderingen Emigratiebestuur 1-265, 1953-1991 (departementaal archief, ongenummerde dozen: er zijn in totaal 21 van de 50 dozen met notulen: ingebonden en getekende sets: 1-248 (5 dozen); losse notulen vergadering 94-265 (9 dozen), alle in het 'departementaal archief'; notulen vergaderingen 1953-1971 (7 dozen) in NED-archief.) (inv.nrs. 1-26)
- Vergaderstukken Emigratiebestuur 1953-1991 (inv.nrs. 27-50)
- Jaarverslagen Emigratiebestuur 1953-1959 (archief NED, doos 16) (inv.nr. 51)
- Emigratietijdschrift Circuit. A link between friends of the Netherlands throughout the World 1963-1970 (departementaal archief, 8 dozen) (inv.nrs. 75-77) |
| Statistische gegevens | - Overzichten van personele kosten en exploitatietekorten van de diverse maatschappelijke niet-openbare emigratieorganen 1956-1967 (NED-archief, commissie Financiële en Organisatorische Aangelegenheden, doos 13) (inv.nrs. 130-131) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | Commissiearchieven van permanente en ad hoc commissies van het Emigratiebestuur (zie ook inv.nr. 57)
Aangetroffen zijn: - Archivalia van de commissie Organisatie NED (doos 1) (inv.nr. 67) - Archivalia van de commissie Vergoedingen aan particuliere aanmeldingsorganen ex. art. 31 der Wet op de organen voor de emigratie en van de opvolger commissie voor Financiële en Organisatorische Aangelegenheden (doos 12-13) (inv.nrs. 130-131)* - Archivalia van de werkcommissie Vrouw en Emigratie (doos 64)* - Archivalia van de commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding en taakvoorgangers (doos 13, 16, 20-23 ) (inv.nrs. 67, 69-73, 110-118)* - Archivalia commissie XII EB inzake erkenningen ex. art. 28 van de wet op de organen voor de emigratie [Erkenning van niet-openbare rechtspersonen als aanmeldingsorgaan voor emigratie] (geen doosopschrift) (inv.nrs. 121-124)*
- Archivalia van (ad hoc) Commissies inzake agrarische emigratie 1953-1959 (doos 23-24) (inv.nrs. 68, 106, 108-109)*
- Nieuwjaarsredes en redevoeringen van algemene aard van leden van het Emigratiebestuur 1960-1962 (doos 16)
- Taak en bevoegdheden Emigratiebestuur (doos 1) (inv.nr. 60)
wetgeving: 1952 Wet op de organen voor de emigratie, Stb.no. 279 (doos 1) (inv.nr. 61) Emigratiebijslagregeling (doos 12-13) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Het feit dat niet alle commissiearchieven zijn aangetroffen, kan samenhangen met de slechte staat van ordening van het archief, dat is uitgevoerd vóór bewerking door het CAS. Voor een volledig overzicht van de archiefbescheiden wordt verwezen naar de inventarissen van de Directie Emigratie, Nederlandse Emigratiedienst, Emigratiebestuur, die vanaf het voorjaar 2009 beschikbaar zijn in het Nationaal Archief. De inventarisnummers zoals vermeld in deze beschrijving, zijn in februari 2009 toegevoegd op basis van de conceptinventaris Emigratiebestuur. Er kunnen kleine afwijkingen optreden als gevolg van de herordening van het archief / de archieven.
2) Archiefbescheiden van het Emigratiestuur na 1967 zijn niet opgenomen in de beschrijving.
3) Rapporten van het Emigratiebestuur uitgebracht na de onderzoeksperiode 1945-1967 zijn niet opgenomen in de literatuurvermelding.
4) ter signalering: Haags Gemeentearchief, toegangsnr. 0805-01 Archief NV. Drukkerij Trio 1898-1986 (omvang 16 m.) - Stukken betreffende de exploitatie van het blad Emigratie 1959-1962 [zie onder [literatuur]. |
Algemeen
| Naam, varianten | Emigratie Bestuur; E.B.; EB |
| Organisatie en inrichting | Het Emigratiebestuur werd ingesteld bij de Wet op de organen voor de emigratie van 1952 als publiekrechtelijk lichaam met verordenende bevoegdheden. Het telde negen leden: de drie ambtelijke leden vertegenwoordigden de ministeries van Sociale Zaken, Economische Zaken, Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. De ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken mochten waarnemers afvaardigen.
Daarnaast wezen de maatschappelijke organisaties, die zitting hadden in de Raad voor de Emigratie vijf leden uit hun organisaties aan. Zij kozen voor de afvaardiging van één vertegenwoordiger van de Algemene Emigratie Centrale (AEC), twee van de Christelijke Emigratie Centrale (CEC), één van de Katholieke Centrale Emigratie Stichting (KCES), en één van het Nederlandse Vrouwen Comité (NVC). Daarbij bepaalden zij dat de tweede zetel van het CEC moest worden bezet door een hervormd lid van de CEC, terwijl de plaatsvervangende tweede zetel van het CEC werd toegewezen in overleg met de Hervormde Emigratie Commissie. Bij algemene maatregel van bestuur van 14 december 1967 (Stb. 1967, 659) werden ook de Nederlands-Zuidafrikaanse Vereniging en de Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden bevoegd om leden in het Emigratiebestuur te benoemen. Voor elk van de leden van het bestuur werd een plaatsvervanger aangewezen.
De Commissaris voor de Emigratie was voorzitter van het Emigratiebestuur. Samen met de ondervoorzitters vormde hij het presidium van het Emigratiebestuur. Het kwam niet apart bijeen. De zittingsduur van het Emigratiebestuur bedroeg na het eerste jaar telkens een periode van drie jaar, waarna de leden herbenoembaar waren. De vergaderingen van het bestuur waren besloten. Het Emigratiebestuur vergaderde 136 maal tijdens de onderzoeksperiode 1945-1967.
Het Emigratiebestuur kreeg de beschikking over een bureau: de Nederlandse Emigratiedienst. Op grond van artikel 13 van de Wet op de Organen zou de secretaris van de Raad voor de Emigratie tevens het secretariaat van het Emigratiebestuur voeren. Het secretariaat van de Raad voor de Emigratie en het Emigratiebestuur werden - na een overgangsperiode - ondergebracht bij de Nederlandse Emigratiedienst. Tot 1958 was de directeur van de NED formeel secretaris van beide organen. Vanaf dat jaar werd het secretariaat met de afdeling Juridische Zaken samengevoegd tot het Bureau Juridische Zaken en Secretariaat van de Raad voor de Emigratie en Emigratiebestuur en onder de afdeling Algemene Zaken gebracht.
Om zijn taken te kunnen verrichten stelde het Emigratiebestuur verschillende permanente en commissies ad hoc in. Tot 1961 telde het Emigratiebestuur vermoedelijk zeven permanente commissies, te weten:
- de Begrotingscommissie - de commissie Vergoedingen aan particuliere aanmeldingsorganen ex. art 31 der Wet op de organen voor de emigratie - de commissie Organisatie en Personeel NED - de commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding [Deze commissie heeft in meerdere vormen of benamingen naast elkaar bestaan: gevonden zijn de commissie Coördinatie Voorlichting en commissie Voorbereidingscursussen. Vooral de laatste had vermoedelijk meerdere voorgangers en subcommissies, die archieftechnisch ook weer de benaming 'vaste commissie' droegen] - de Redactieraad van het Tijdschrift Emigratie - de werkcommissie Vrouw en Emigratie - de vaste commissie Erkenning van niet-openbare rechtspersonen als aanmeldingsorgaan voor emigratie.
In 1961 volgde een reorganisatie waarin de eerste vijf commissies werden samengevoegd tot twee commissies: - commissie voor Financiële en Organisatorische Aangelegenheden - commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding De werkcommissie Vrouw en Emigratie bleef bestaan; de vaste commissie Erkenning werd opgeheven.
Met de intrekking van de Landverhuizingswet 1936 en de herziening van de Wet op de organen voor de emigratie tot Emigratiewet 1967 kwam de figuur van de Commissaris voor de Emigratie te vervallen. Bepaald werd dat de voorzitter van het Emigratiebestuur voortaan door de Kroon werd benoemd, al dan niet uit het midden van het Emigratiebestuur. Met de inwerkingtreding van de Remigratiewet in 1999 is de Emigratiewet 1967 ingetrokken. Daarmee kwam de rechtsgrondslag van het Emigratiebestuur te vervallen.
Voorzitters EB: 1952-1961 Haveman, Bastiaan Wouter 1961- 1963 Th. Beumer 1964-1965 Cnossen, Taeke(wnd.) 1966 Campen, Joseph Ferdinand van(wnd.) 1967- J.J.A. Berger
|
| Taak, activiteiten | Het Emigratiebestuur had formeel als taak de eenheid en de bemoeienis van het Rijk en van particuliere organisaties met de emigratie te bevorderen en zorg te dragen voor de uitvoering van de Wet op de organen van de emigratie, voorzover opgedragen aan het Emigratiebestuur. Het kon, op verzoek of uit eigen beweging, de minister van Sociale Zaken van advies dienen over alle onderwerpen betreffende de emigratie. Hiertoe behoorde o.a. advisering aan de minister betreffende de hoogte van de subsidie die aan de maatschappelijke emigratieorganen werd verleend. Tevens diende het Emigratiebestuur de onderwerpen voor te bereiden die in de Raad voor de Emigratie behandeld zouden worden. Hiertoe kon het bestuur commissies instellen, waarin ook niet-leden van het Bestuur zitten hadden.
De publiekrechtelijke taak van het Emigratiebestuur bestond uit het verlenen van erkenningen aan maatschappelijke organisaties om als emigratieaanmeldingsorgaan op te mogen treden en uit het vaststellen van de voorschriften, welke deze erkende aanmeldingsorganen in acht moesten nemen.
Het Emigratiebestuur diende jaarlijks een begroting in en legde in een financieel jaarverslag verantwoording af over inkomsten en uitgaven. Het ontving een jaarlijkse Rijksbijdrage. De besluiten van het Emigratiebestuur konden door de minister worden geschorst of vernietigd als zij strijdig waren met de wet of het algemeen belang. |
| Voorloper | geen |
| Opvolger | geen |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | niet van toepassing |
| Literatuur | periodieken Emigratie: Verslag over de werkzaamheden van de organen voor de emigratie, 1954-1961. [Bevat een jaarverslag en de samenstelling van het Emigratiebestuur]
Emigratie: drie-maandelijks tijdschrift gewijd aan emigratievraagstukken 1958-1962 no.1- no. 15. [Uitgave op initiatief van het Emigratiebestuur; niet verder verschenen]
Elders: een kroniek van zaken buiten de grenzen. Uitgave van het Emigratiebestuur (later van de Nederlandse Emigratiedienst) 1964-1990.
Circuit. A link between friends of the Netherlands throughout the World 1963-1970. [Uitgave van het Emigratie Bestuur / Emigration Board]
literatuur Cnossen, T., Rapport van de Commissie ter bestudering van de Agrarische Emigratie uitgebracht in opdracht van het Emigratiebestuur (z.p. 1957).
Grevenstein, J.A.U.M., De agrarische emigratie naar Frankrijk. Rapport uitgebracht door de Commissie Frankrijk in opdracht van het Emigratiebestuur (Den Haag 1960, 2e druk). |
| Doorgenomen archieven / series | |
| Periode archief | 1953-1991 |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | ca. 5 m., ca. 50 dozen, na bewerking 133 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | zie inleiding inventaris |
| Toegang(en) | Inventaris van het archief van het Emigratiebestuur (1952) 1953-1991 (Winschoten 2009) [met historische en archivistische inleiding, digitaal raadpleegbaar] |
| Kenmerk toegang | |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | Het archief van het Emigratiebestuur maakt fysiek deel uit van twee andere onderdelen van het archief van het Ministerie van Sociale Zaken: 1) het archief van de Nederlandse Emigratiedienst (= bureau van het Emigratiebestuur) (in 18 dozen: doos 2; 9-24, 64) 2) het Departementaal Archief van het Ministerie van Sociale Zaken (32 dozen). Deze dozen dragen het opschrift 'Emigratiebestuur' |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Algemeen Oorspronkelijk geordend volgens UDC (code gebruikt door het ministerie). Vanaf de instelling van het Commissariaat voor de Emigratie is er sprake geweest van decentraal, door het Commissariaat zelf verzorgd archiefbeheer binnen het ministerie. In 1953 werd advies gevraagd bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) over een logische opzet van de archieven van de vier nieuw ingestelde organen: - archief Commissariaat voor de Emigratie - archief Nederlandse Emigratie Dienst - archief Emigratiebestuur - archief Raad voor de Emigratie
Vanaf dat jaar is er gewerkt volgens een dossierstelsel met gebruikmaking van het registratuurplan van de VNG. Tevens is getracht het archief van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst te scheiden. Het archief draagt er sporen van dat deze scheiding niet altijd strikt is doorgevoerd, mede als gevolg van een nauwe samenhang van taken tussen beide organen en ondoorzichtigheid van de organisatie voor buitenstaanders. Aangezien het secretariaat van zowel het Emigratiebestuur als van de Raad voor de Emigratie bij (functionarissen van) de Nederlandse Emigratie Dienst kwam te berusten, vormen de archieven van deze organen een onderdeel van het archief van de Nederlandse Emigratie Dienst.
In 1966 werd de archieven van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst herordend door de afdeling Kabinets- en Administratieve Zaken (KAZ). Delen van het dynamisch archief zijn in dat jaar ondergebracht bij het statisch (historisch) archief. In 1987 heeft eveneens een (poging tot) herordening plaatsgehad. Na de instelling van de Nederlandse vestiging van de International Organisation for Migration is/zijn (delen van?) het archief van de Nederlandse Emigratiedienst en het Emigratiebestuur overgedragen aan het IOM. Het 'papieren archief' is in 1998 teruggekomen bij het Ministerie van Sociale Zaken (mededeling J.W. Rip, hoofd Documentaire Informatie Voorziening Sociale Zaken 1999).
De archieven van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst, zoals sinds 1998 berustend bij het Ministerie van Sociale Zaken zijn in april 2007 voor bewerking overgebracht naar de Centrale Archief Selectiedienst (CAS), Winschoten. Zij zijn vanaf 2009 raadpleegbaar in het Nationaal Archief. |
| Seriële bescheiden | - Notulen vergaderingen Emigratiebestuur 1-265, 1953-1991 (departementaal archief, ongenummerde dozen: er zijn in totaal 21 van de 50 dozen met notulen: ingebonden en getekende sets: 1-248 (5 dozen); losse notulen vergadering 94-265 (9 dozen), alle in het 'departementaal archief'; notulen vergaderingen 1953-1971 (7 dozen) in NED-archief.) (inv.nrs. 1-26)
- Vergaderstukken Emigratiebestuur 1953-1991 (inv.nrs. 27-50)
- Jaarverslagen Emigratiebestuur 1953-1959 (archief NED, doos 16) (inv.nr. 51)
- Emigratietijdschrift Circuit. A link between friends of the Netherlands throughout the World 1963-1970 (departementaal archief, 8 dozen) (inv.nrs. 75-77) |
| Statistische gegevens | - Overzichten van personele kosten en exploitatietekorten van de diverse maatschappelijke niet-openbare emigratieorganen 1956-1967 (NED-archief, commissie Financiële en Organisatorische Aangelegenheden, doos 13) (inv.nrs. 130-131) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | Commissiearchieven van permanente en ad hoc commissies van het Emigratiebestuur (zie ook inv.nr. 57)
Aangetroffen zijn: - Archivalia van de commissie Organisatie NED (doos 1) (inv.nr. 67) - Archivalia van de commissie Vergoedingen aan particuliere aanmeldingsorganen ex. art. 31 der Wet op de organen voor de emigratie en van de opvolger commissie voor Financiële en Organisatorische Aangelegenheden (doos 12-13) (inv.nrs. 130-131)* - Archivalia van de werkcommissie Vrouw en Emigratie (doos 64)* - Archivalia van de commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding en taakvoorgangers (doos 13, 16, 20-23 ) (inv.nrs. 67, 69-73, 110-118)* - Archivalia commissie XII EB inzake erkenningen ex. art. 28 van de wet op de organen voor de emigratie [Erkenning van niet-openbare rechtspersonen als aanmeldingsorgaan voor emigratie] (geen doosopschrift) (inv.nrs. 121-124)*
- Archivalia van (ad hoc) Commissies inzake agrarische emigratie 1953-1959 (doos 23-24) (inv.nrs. 68, 106, 108-109)*
- Nieuwjaarsredes en redevoeringen van algemene aard van leden van het Emigratiebestuur 1960-1962 (doos 16)
- Taak en bevoegdheden Emigratiebestuur (doos 1) (inv.nr. 60)
wetgeving: 1952 Wet op de organen voor de emigratie, Stb.no. 279 (doos 1) (inv.nr. 61) Emigratiebijslagregeling (doos 12-13) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Het feit dat niet alle commissiearchieven zijn aangetroffen, kan samenhangen met de slechte staat van ordening van het archief, dat is uitgevoerd vóór bewerking door het CAS. Voor een volledig overzicht van de archiefbescheiden wordt verwezen naar de inventarissen van de Directie Emigratie, Nederlandse Emigratiedienst, Emigratiebestuur, die vanaf het voorjaar 2009 beschikbaar zijn in het Nationaal Archief. De inventarisnummers zoals vermeld in deze beschrijving, zijn in februari 2009 toegevoegd op basis van de conceptinventaris Emigratiebestuur. Er kunnen kleine afwijkingen optreden als gevolg van de herordening van het archief / de archieven.
2) Archiefbescheiden van het Emigratiestuur na 1967 zijn niet opgenomen in de beschrijving.
3) Rapporten van het Emigratiebestuur uitgebracht na de onderzoeksperiode 1945-1967 zijn niet opgenomen in de literatuurvermelding.
4) ter signalering: Haags Gemeentearchief, toegangsnr. 0805-01 Archief NV. Drukkerij Trio 1898-1986 (omvang 16 m.) - Stukken betreffende de exploitatie van het blad Emigratie 1959-1962 [zie onder [literatuur]. |
Leden
Personele samenstelling
Overzicht personele samenstelling (pdf)Afvaardigende organisaties
- Algemene Emigratie Centrale
- Centrum van de Nederlandse Katholieke Vrouwenbeweging (en taakopvolgers)
- Christelijk Nationaal Vakverbond
- Christelijke Emigratie Centrale
- Christen Jonge Vrouwen Federatie
- Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden
- Katholieke Centrale Emigratie Stichting
- Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond; Emigratie Stichting van de Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond
- Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité; Algemeen Landbouw Emigratie Comité
- Ministerie van Economische Zaken
- Ministerie van Financiën
- Ministerie van Landbouw
- Ministerie van Landbouw, Directie van de Landbouw
- Ministerie van Sociale Zaken
- Ministerie van Sociale Zaken, Commissariaat voor de Emigratie (en taakopvolgers)
- Ministerie van Sociale Zaken, Nederlandse Emigratie Dienst
- Ministerie van Sociale Zaken, Rijksarbeidsbureau
- Nederlands Verbond van Vakverenigingen
- Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging
- Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen
- Nederlandse Christelijke Boeren- en Tuindersbond
- Nederlandse Christen Vrouwenbond
- Nederlandse Hervormde Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
- Nederlandse Katholieke Arbeidersbeweging (en taakopvolger)
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
- Nederlandse Vrouwen Comité
- Raad voor de Emigratie
| Doorgenomen archieven / series | |
| Periode archief | 1953-1991 |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | ca. 5 m., ca. 50 dozen, na bewerking 133 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | zie inleiding inventaris |
| Toegang(en) | Inventaris van het archief van het Emigratiebestuur (1952) 1953-1991 (Winschoten 2009) [met historische en archivistische inleiding, digitaal raadpleegbaar] |
| Kenmerk toegang | |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | Het archief van het Emigratiebestuur maakt fysiek deel uit van twee andere onderdelen van het archief van het Ministerie van Sociale Zaken: 1) het archief van de Nederlandse Emigratiedienst (= bureau van het Emigratiebestuur) (in 18 dozen: doos 2; 9-24, 64) 2) het Departementaal Archief van het Ministerie van Sociale Zaken (32 dozen). Deze dozen dragen het opschrift 'Emigratiebestuur' |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Algemeen Oorspronkelijk geordend volgens UDC (code gebruikt door het ministerie). Vanaf de instelling van het Commissariaat voor de Emigratie is er sprake geweest van decentraal, door het Commissariaat zelf verzorgd archiefbeheer binnen het ministerie. In 1953 werd advies gevraagd bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) over een logische opzet van de archieven van de vier nieuw ingestelde organen: - archief Commissariaat voor de Emigratie - archief Nederlandse Emigratie Dienst - archief Emigratiebestuur - archief Raad voor de Emigratie
Vanaf dat jaar is er gewerkt volgens een dossierstelsel met gebruikmaking van het registratuurplan van de VNG. Tevens is getracht het archief van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst te scheiden. Het archief draagt er sporen van dat deze scheiding niet altijd strikt is doorgevoerd, mede als gevolg van een nauwe samenhang van taken tussen beide organen en ondoorzichtigheid van de organisatie voor buitenstaanders. Aangezien het secretariaat van zowel het Emigratiebestuur als van de Raad voor de Emigratie bij (functionarissen van) de Nederlandse Emigratie Dienst kwam te berusten, vormen de archieven van deze organen een onderdeel van het archief van de Nederlandse Emigratie Dienst.
In 1966 werd de archieven van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst herordend door de afdeling Kabinets- en Administratieve Zaken (KAZ). Delen van het dynamisch archief zijn in dat jaar ondergebracht bij het statisch (historisch) archief. In 1987 heeft eveneens een (poging tot) herordening plaatsgehad. Na de instelling van de Nederlandse vestiging van de International Organisation for Migration is/zijn (delen van?) het archief van de Nederlandse Emigratiedienst en het Emigratiebestuur overgedragen aan het IOM. Het 'papieren archief' is in 1998 teruggekomen bij het Ministerie van Sociale Zaken (mededeling J.W. Rip, hoofd Documentaire Informatie Voorziening Sociale Zaken 1999).
De archieven van het Commissariaat en de Nederlandse Emigratiedienst, zoals sinds 1998 berustend bij het Ministerie van Sociale Zaken zijn in april 2007 voor bewerking overgebracht naar de Centrale Archief Selectiedienst (CAS), Winschoten. Zij zijn vanaf 2009 raadpleegbaar in het Nationaal Archief. |
| Seriële bescheiden | - Notulen vergaderingen Emigratiebestuur 1-265, 1953-1991 (departementaal archief, ongenummerde dozen: er zijn in totaal 21 van de 50 dozen met notulen: ingebonden en getekende sets: 1-248 (5 dozen); losse notulen vergadering 94-265 (9 dozen), alle in het 'departementaal archief'; notulen vergaderingen 1953-1971 (7 dozen) in NED-archief.) (inv.nrs. 1-26)
- Vergaderstukken Emigratiebestuur 1953-1991 (inv.nrs. 27-50)
- Jaarverslagen Emigratiebestuur 1953-1959 (archief NED, doos 16) (inv.nr. 51)
- Emigratietijdschrift Circuit. A link between friends of the Netherlands throughout the World 1963-1970 (departementaal archief, 8 dozen) (inv.nrs. 75-77) |
| Statistische gegevens | - Overzichten van personele kosten en exploitatietekorten van de diverse maatschappelijke niet-openbare emigratieorganen 1956-1967 (NED-archief, commissie Financiële en Organisatorische Aangelegenheden, doos 13) (inv.nrs. 130-131) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | Commissiearchieven van permanente en ad hoc commissies van het Emigratiebestuur (zie ook inv.nr. 57)
Aangetroffen zijn: - Archivalia van de commissie Organisatie NED (doos 1) (inv.nr. 67) - Archivalia van de commissie Vergoedingen aan particuliere aanmeldingsorganen ex. art. 31 der Wet op de organen voor de emigratie en van de opvolger commissie voor Financiële en Organisatorische Aangelegenheden (doos 12-13) (inv.nrs. 130-131)* - Archivalia van de werkcommissie Vrouw en Emigratie (doos 64)* - Archivalia van de commissie Coördinatie Voorlichting en Voorbereiding en taakvoorgangers (doos 13, 16, 20-23 ) (inv.nrs. 67, 69-73, 110-118)* - Archivalia commissie XII EB inzake erkenningen ex. art. 28 van de wet op de organen voor de emigratie [Erkenning van niet-openbare rechtspersonen als aanmeldingsorgaan voor emigratie] (geen doosopschrift) (inv.nrs. 121-124)*
- Archivalia van (ad hoc) Commissies inzake agrarische emigratie 1953-1959 (doos 23-24) (inv.nrs. 68, 106, 108-109)*
- Nieuwjaarsredes en redevoeringen van algemene aard van leden van het Emigratiebestuur 1960-1962 (doos 16)
- Taak en bevoegdheden Emigratiebestuur (doos 1) (inv.nr. 60)
wetgeving: 1952 Wet op de organen voor de emigratie, Stb.no. 279 (doos 1) (inv.nr. 61) Emigratiebijslagregeling (doos 12-13) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Het feit dat niet alle commissiearchieven zijn aangetroffen, kan samenhangen met de slechte staat van ordening van het archief, dat is uitgevoerd vóór bewerking door het CAS. Voor een volledig overzicht van de archiefbescheiden wordt verwezen naar de inventarissen van de Directie Emigratie, Nederlandse Emigratiedienst, Emigratiebestuur, die vanaf het voorjaar 2009 beschikbaar zijn in het Nationaal Archief. De inventarisnummers zoals vermeld in deze beschrijving, zijn in februari 2009 toegevoegd op basis van de conceptinventaris Emigratiebestuur. Er kunnen kleine afwijkingen optreden als gevolg van de herordening van het archief / de archieven.
2) Archiefbescheiden van het Emigratiestuur na 1967 zijn niet opgenomen in de beschrijving.
3) Rapporten van het Emigratiebestuur uitgebracht na de onderzoeksperiode 1945-1967 zijn niet opgenomen in de literatuurvermelding.
4) ter signalering: Haags Gemeentearchief, toegangsnr. 0805-01 Archief NV. Drukkerij Trio 1898-1986 (omvang 16 m.) - Stukken betreffende de exploitatie van het blad Emigratie 1959-1962 [zie onder [literatuur]. |